Zelfsturing neemt een steeds belangrijke rol in op maatschappelijk vlak. De Burger Beweging en stRraten-generaal zijn mooie voorbeelden van efficiënte groepen zonder uitgesproken leiderschap. Maar ook bedrijven neigen steeds meer naar ‘self-organization’. Beslissingen moeten namelijk almaar sneller vallen, en de klassieke hiërarchie laat dat moeilijk toe. Flanders Business School-docent Jan De Visch, die in zijn consultancy-praktijk vanop de eerste rij ziet hoe organisaties met zelfsturing worstelen, publiceerde zijn visie op het thema in Dynamic Collaboration: Strengthening Self-Organization and Collaborative Intelligence in Teams. Het boek wordt op 13 juni voorgesteld op onze campus, maar we geven alvast enkele teasers mee.
Zelfsturing: van competenties naar dialoog
Op de vraag hoe je teams zelfstandiger maakt en in staat stelt gerichter actie te ondernemen, luidt het antwoord meestal: competentiegericht werken. Jan De Visch gooit het over een andere boeg. Hij pleit voor een betere dialoog en samenwerkingsintelligentie. Hoe je dat bereikt? Door medewerkers autonoom te versterken in hun denken tijdens het voeren van gesprekken. In zijn boek onderscheidt hij drie denkstructuren die veel voorkomen in, ten eerste, teams die met continue verbetering bezig zijn, ten tweede, teams die waardestromen herdenken en, ten derde, teams die organisaties begeleiden tijdens hun transitie naar een ander businessmodel.
Breedte en diepte van denken
De Visch ijvert onder meer voor een opleidingsbeleid met ontwikkelingszones gedefinieerd in functie van de maturiteit van medewerkers én op basis van hoeverre ze in de diepte en de breedte kunnen denken – twee dimensies die ontbreken in traditionele competentieschema’s. Daarnaast zijn denkbreedte en -diepte voor hem cruciaal om te bepalen of een nieuwe kandidaat zich vlot zal integreren in een team. Het is met andere woorden ook bij rekrutering zaak te luisteren naar de denkstructuren die medewerkers gebruiken en niet naar de ‘Heilige Drievuldigheid’ van een semigestructureerd sollicitatiegesprek, competentietest en persoonlijkheidstest.
Het belang van onderling verband
Dynamic Collaboration bevat tot slot concrete tools om zelfsturing in goede banen te leiden. De vuistregel? Je hoeft niet veel te doen om zelfsturend te worden, maar je moet wat je kiest wél in zijn onderling verband doordenken. Zo heeft het weinig zin om scrum-vergaderen in te voeren zonder te bestuderen hoe je de coherentie en cohesie bewaart. Bij veel zelfsturende teams zie je namelijk dat het bedrijf versplinterd raakt. Als een management dan moet terugvallen op hiërarchie om de zaak recht te trekken, verliezen werknemers algauw het vertrouwen in de nieuwe manier van werken – en boet het bedrijf opnieuw in op wendbaarheid.
Benieuwd hoe je kunt investeren in de kwaliteit van de dialoog? Jan De Visch reikt antwoorden aan op de boekvoorstelling van Dynamic Collaboration: Strengthening Self-Organization and Collaborative Intelligence in Teams op 13 juni. Schrijf je alvast in!